İnterosepsiyon duyumuzu nasıl geliştiririz?

Vücudumuzdaki bütün sistemlerden gelen sinyalleri beynimizin nasıl algılayıp yorumladığından, düzenlediğinden ve duyumsadığından yani interosepsisyondan bahsetmiştik. Sinir uyarımları, hormon, salgılar ve diğer duyuların zihin ve bedenimizin karşılıklı kaliteli iletişimi interosepsiyon için çok önemlidir.

Yapılan araştırmalar parasempatik sinir sisteminin vücut fonksiyonlarının kontrolü dışında, duygusal durumumuzu belirlemede en az fiziksel durumumuzu belirleme kadar etkin olduğu saptanmış. Ancak "ben" algımızı incelemek ve yorumlamak ne yazık ki sanıldığı kadar kolay değildir.

Yaşadığımız olaylar ve durumlar biz farkına varmadan bilinçaltımıza dahil edilir ve fiziksel olarak bazı cevaplara sebep olabilir. Örneğin; sol kolunuzun uyuşması fiziksel olarak bir kas zorlanmasından mı, kalp krizi habercisi mi, ortopedik/ nörolojik bir problem mi yada stres faktörlü etmenden mi kaynaklandığı bazen tam olarak tespit edilemez.

Yapılan araştırmalar interosepsiyonun zihinsel ve fiziksel sağlık için geliştirilebileceğini saptanmıştır.

Peki nasıl geliştirebiliriz bu güzel duyumuzu?

Öncelikle iç organ hareketlerinden tutun da bastığınız zemin hissiniz , omuzlarınızı ne kadar kastığınız, nasıl hareket ettiğinize kadar bütünsel beden farkındalığını içerir. Fasya farkındalığı içerir.

Fasyal gerginliklerin azaltılması, dolaşımının arttırılarak dokuların beslenmesinin sağlanması ve fasyal hareketliliğin arttırılması bu duyunun gelişimine katkı sağlayacaktır. Bunun için manuel terapi, pasif ve aktif eklem mobilizasyonu, ağrısız pasif ve aktif vücut hareketinin sağlanması; yani vücuda dokunmak çok önemlidir.

Bir diğeri ise kardiyovasküler sistemi aktive edecek koşu, yüzme, bisiklet gibi aerobik temelli egzersizler kas- iskelet, kalp ve akciğerleri geliştirirken interosepsisyon duyusunu da beslemeye yardımcı olacaktır.

Bütün esneklik, dayanıklılık ve kuvvet egzersizleri de propriosepsiyon duyusu ile interosepsiyon sayesinde çevrenin beden ve zihnimiz ile dengeli iletişimini sağlar. Bütün bunlara ek olarak; farklı disiplinlere göre yapılan nefes egzersizleri ve meditasyon (mindfulness) zihnin bedenle olan regülasyonunu sağlar.

Psikoterapi, duyu bütünleme terapisi ise bedenimizde yaşadığımız değişikliklerin ve tepkilerimizin bilinç ve bilinçaltı düzeydeki yapıyı anlamada bir anahtar niteliğinde olacaktır. Bu da interosepsiyonu geliştirecek en önemli etkenlerden biridir.

Böylelikle ihtiyaçlarımızı öngörerek bedenimizin iç sistemlerini interosepsiyon duyumuzu geliştirerek düzenleyebilir; hastalık, rahatsızlık ve yakınma durumlarını daha erken farkedip önem alabiliriz.

Uzm. Fzt. Şeyda Elif Şener